23-2-2015
Het risico bij een gezonde vrouw om een trombose te ontwikkelen is vrijwel nihil. Hoewel het gebruik van de anticonceptiepil dit risico op trombose met twee tot drie keer verhoogt, blijft de kans op trombose door alleen de pil heel klein.
Anticonceptiepil en trombose
Hormonale anticonceptiva (de pil) worden ook wel combinatiepillen genoemd omdat er twee soorten hormonen inzitten: oestrogeen en progestageen.
Afhankelijk van het progestageen in de pil worden ze ingedeeld in eerste, tweede en derde generatie pillen. Ook kunnen ze ingedeeld worden in één-, twee en driefasepillen. Bij een éénfasepil hebben de pillen in de strip allen dezelfde hoeveelheid hormonen. Bij meerfasepillen is er een verschil in hoeveelheid hormonen tussen de pillen in de strip.
Tromboserisico
Het tromboserisico bij het gebruik van een derdegeneratiepil (6-7 per 10.000 vrouwen per jaar krijgen trombose) is bijna twee keer zo hoog dan bij het gebruik van een tweedegeneratiepil (3-4 per 10.000 vrouwen per jaar krijgen trombose).
Bij een aantal aandoeningen (obesitas, APC (geactiveerd proteïne-C)-resistentie door factor-V-Leiden-mutatie, proteïne-C-, proteïne-S- of antitrombinedeficiënties) is er een verhoogd risico op veneuze tromboze en in combinatie met een combinatiepreparaat neemt dat risico met factor tien tot twintig toe. Bij factor V Leiden is het tromboserisico bijvoorbeeld 6 keer hoger dan bij gezonde mensen. Met pilgebruik is dat risico 40 keer hoger.
Welke pil is geschikt?
Indien toch voor de pil wordt besloten, dient gekozen te worden voor een zogenaamde tweede generatiepil of éénfasepil en niet voor een derde generatiepil gezien bij deze laatste het tromboserisico nog hoger ligt.
Combinatiepreparaten worden afgeraden bij vrouwen (> 35 jaar) die blijven roken, vrouwen met trombofilie of met een voorgeschiedenis van een hartinfarct, herseninfarct, diepveneuze trombose, longembolie, borst- of baarmoederkanker, leverziekte of bij een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Weeg de voor- en nadelen af van een combinatiepreparaat bij een belaste familieanamnese voor veneuze trombose of voor hart- en vaatziekten. Bij een (mogelijk) verhoogd risico op veneuze trombose heeft de pil met alleen progestageen de voorkeur. De pil met alleen progestageen lijkt het risico op veneuze of arteriële complicaties niet te verhogen.
Conclusie: De veiligste keuze van combinatiepillen wat betreft het tromboserisico is een pil met 20 of 30 microg oestrogeen met het progestativum levonorgestrel (Microgynon 20, Lovette, Microgynon 30 en Stederil 30).
Overige anticonceptiva en tromboserisico
Het risico van diepe veneuze trombose is bij hormoonspiraal niet verhoogd, maar wordt ontraden bij een actieve diep veneuze trombose of longembolie. De werkingsduur van het hormoonspiraal bedraagt 5 jaar.
De koperspiraal wordt ontraden bij een actieve diep veneuze trombose of longembolie.
Daarnaast zijn er ook nog andere methoden van anticonceptie zoals de vaginale ring, pleister, prikpil, implantatiestaafje en definitieve anticonceptie zoals sterilisatie.
Advies
Ga met uw huisarts in gesprek over de geschikte methoden voor u en uw persoonlijke risicoprofiel.
Bronnen: NHG standaard Anticonceptie, Huisarts en Wetenschap, Thuisarts.